کتاب زمین‌لرزه، طبیعت و فرهنگ

زمین‌لرزه می‌تواند پایان و چه بسا آغاز یک تمدن باشد. نام هولناکش در هر سرزمین، تصویر منحصربه‌فردی را تداعی می‌کند؛ برای مکانی در شمال شرقی کانادا، شاید تنها در خوابی پریشان خودنمایی کرده و در توکیو، بخشی از روزمرگی مردم است. آدمی، در طول تاریخ برای توجیه تجربه سهمگین زلزله – همچون دیگر پرسش‌های بی‌پاسخش- به ساحت افسانه پناه آورده و هزاران قصه ساخته است؛ پوسایدنِ یونان، نامازوِ ژاپن، هشت فیل هند، قورباغه غول‌پیکر مغول و … که همگی زاییده خیال بشر برای رهایی از بار سنگین این معمای ویران‌گر بوده‌اند. اما افسانه‌ها، سبب ماندن ردپای زمین‌لرزه بر جاده تاریخ و فرهنگ نیز شده و نقش مهمی در شناخت آن‌ها داشته‌اند. هنوز عکس‌های گربه‌ماهی نامازو، بر صنایع دستی و لوگوی هشدار زمین‌لرزه در ژاپن دیده می‌شود و قرن‌ها است که هندوها خستگی فیل‌های حامل زمین را علت زلزله دانسته و از خدای گاو، انتقام مصائب آن را می‌گیرند. کتابِ پیشِ رو، مروری است بر آنچه زمین‌لرزه‌ها در تاریخ رقم زده‌اند و روایت‌گر سعی انسان برای شناخت و مقابله با خشم زمین است. از اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، تلاش دانشمندان برای توضیح علمی این پدیده به‌صورت جدی و گسترده آغاز و منجر به انشعاب شاخهٔ علمی مجزایی، حاصل از ترکیب علوم زمین‌شناسی، فیزیک و شیمی به نام زلزله‌شناسی گردیده است. دانش زلزله‌شناسان از زلزله، ابتدا محدود به رخدادهای لرزه‌ای بوده و تقریباً هر زمین‌لرزه درس جدیدی برای آن‌ها به همراه داشت. در این کتاب، روند ظهور و نقاط عطف تاریخ زلزله‌شناسی، زلزله‌های سرنوشت‌ساز و داستانِ انسان در برابر زلزله آمده است. اَندور رابینسون، نویسنده کتاب، با تسلط بر نگاره‌های تاریخی و دانش زلزله‌شناسی، مجموعه‌ای گردآورده که هم برای اساتید این حوزه جالب توجه، نو و خواندنی است و هم سادگی بیان و آمیختگی مطالب با مسائل انسانی، مخاطب عام را مجذوب خود می‌کند. مترجمان کتاب نیز تلاش کرده‌اند تا ضمن وفاداری کامل به متن و محتوای مطالب، به شیواترین گونه آن را منتقل نموده و با اضافه کردن یک فصل تألیفی در پایان کتاب، ریسک زلزله و تاریخچه‌ای مختصر از زلزله در سده اخیر ایران را نیز بررسی نمایند.