اگرچه سدها دارای مزایای بسیاری برای جوامع بشری میباشند اما سیلاب ناشی از شکست آنها می‌تواند خسارات جانی و مالی بسیار زیادی را به بار آورد. لذا شبیه‌سازی پدیده شکست سد و سیلاب ناشی از آن از اهمیت بسیاری زیادی در مدیریت و کنترل سیلاب برخوردار میباشد. پژوهش حاضر به ارزیابی نحوه مدلسازی مخزن سد (تراز-مخزن، یک بعدی و یا دو بعدی) بر مولفههای هیدرولیکی سیلاب ناشی از شکست سد پرداخته شده است. سناریوهایی که برای مدلسازی مخزن سد مدنظر قرار گرفتهاند عبارتنداز: (۱) مدلسازی دو بعدی (۲) مدلسازی یک بعدی و (۳) مدلسازی هیدرولوژیکی (با استفاده از مفاهیم مخزن-تراز). پائیندست سد نیز در تمامی سناریوهای مذکور به صورت دو بعدی لحاظ شده است. نتایج نشان داد که در صورت مدلسازی یک بعدی مخزن سد، هیدروگراف سیلاب ناشی از شکست سد و دیگر پارامترهای هیدرولیکی اعم از: پهنه سیلاب، شاخص مخاطره و مدت زمان رسیدن دبی اوج سیلاب نسبت به سناریوهای دیگر بسیار بیشتر میباشد. به عنوان مثال، دبی اوج هیدروگراف سیلاب خروجی از سد در حالت ۲ نسبت به دو حالت ۱ و ۳ به ترتیب ۱/۲۷ و ۷/۲۸ درصد بیشتر میباشد. همچنین در این حالت تراز سطح آب به طور متوسط در حدود ۶/۱ متر از متوسط تراز سطح آب بدست آمده از دو سناریوی دیگر بالاتر میباشد. یکی دیگر از نتایج قابل توجه، عملکرد تقریباً یکسان دو سناریوی ۱ و ۳ میباشد که علت اصلی این امر را میتوان به لحاظ نمودن جزئیات ارتفاعی بستر مخزن در هر دو سناریو مرتبط نمود. در یک جمعبندی کلی میتوان چنین عنوان نمود که برای مدلسازی صحیح فرآیند شکست سد و برآورد معقول خسارات جانی و مالی ناشی از آن بایستی از یک مدل دوبعدی و یا مخزن-تراز برای مدلسازی بالادست سد استفاده گردد تا از بیش برآوردهای ناشی از کاربرد مدلهای یک بعدی جلوگیری گردد.
کلمات کلیدی: شکست سد، مدلسازی مخزن سد، پارامترهای شکست، سیلاب
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.