کتاب حاضر حاصل نزدیک به دو دهه فعالیتهای مستمر آموزشی و پژوهشی در زمینههای نظری و کاربردی مطالعات سوانح در اسکان پس از سانحه در ایران و نیز فعالیتهای تنی چند از دانشجویان و فارغالتحصیلان رشته بازسازی پس از سانحه در زمینه مستندسازی بازسازیهای گذشته کشور است.
در ارتباط با موضوعات اصلی کتاب حاضر، مستندسازی و تجربهآموزی از روند بازسازیهای هفت دهه اخیر با دو هدف مشخص در دستور کارگروه سوانح و بازسازی دانشگاه شهید بهشتی قرار دارد:
- الف) شناخت علل و عوامل کالبدی، اجتماعی و عملیاتی ماندگاری فضاهای مسکونی و عمومی بازسازی شده در بازسازیهای گذشته کشور؛
- ب) درسهای آموخته شده مشترک، در راستای تدوین برنامه بازسازی زلزله احتمالی در همان نواحی.
از جانب دیگر، با توجه به مفاد چارچوب سندای برای کاهش خطر سوانح، که تأکید بر استفاده حداکثری از توان و ظرفیتهای نهفته و بارز جوامع دارد، بازخوانی بازسازیهای گذشته ایران با هدف تبیین دلایل ماندگاری سکونتگاههای انسانی کشور ارائه میشود. در این راستا، تدوین تاریخچه معماری بازسازی سکونتگاههای ایران پس از زلزلههای مهم هفت دهه گذشته کشور، توسط دانشجویان ارشد با راهنمایی اساتید گروه پژوهشی سوانح و بازسازی انجام گردید. از آنجاییکه تقریباً مدرک، منبع، سند علمی و قابل استنادی در این زمینهها موجود نبود، دانشجویان طی بازدیدهای مکرر، برداشتهای میدانی دقیق و مصاحبههای هدفمند طولانی و عمیق با مسئولین و اهالی محل که در آن زمان درگیر بازسازی بوده و هماکنون در سنین سالخوردگی بهسر میبردند، توانستند به بازخوانی روند «آنچه رخ داد، استمرار یافت و موجود است»، بپردازند. به این ترتیب مطالعات ارزشمندی تدوین و طبقهبندی گردید که میتواند زمینهساز تدوین برنامههای بازسازی در مناطق مشابه با بهکارگیری درسهای آموخته شده در وجوه مختلف کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی در روستاها و شهرها شود.
کتاب در هشت فصل تألیف و تدوین شده و تلاش دارد از طریق درسآموزی از تجربههای بازسازیهای گذشته کشور به استخراج علل و عوامل ماندگاری پرداخته و در مسیر ثبت علمی و مستند سازی دانش شفاهی بازسازی کشور گام بردارد. لذا با عنایت به بازه زمانی زلزله ۱۳۳۱ ترود تا زلزله ۱۳۵۷ طبس، دانشجویان مستعد به کندوکاو و برداشتهای دقیق میدانی پرداخته و اطلاعات دست اول و ارزشمندی را از روند بازسازی و دلایل موفقیت و ماندگاری مسکن گردآوری و تحلیل نمودند. این مهم در حالی صورت گرفت که بسیاری از بازسازیهای مزبور دارای مدارک معتبری نبود که این امر دشواری کار را صدچندان مینمود. بنابراین، دانشجویان با برداشتهای محلی از یکایک خانههای بازسازی شده و ثبت جزئیات معماری و دلایل اصلاحات و تعمیرات صورت گرفته در طی سالهای گذشته، به کشف علل و عوامل ماندگاری فضاهای مزبور پرداختند.
هنوز بررسیای ثبت نشده است.